અપૂર્ણ પ્રભુતા કોને કહે છે ? શ્વાનપુષ્પ કે સ્નેપડ્રેગોનનાં ઉદાહરણ દ્વારા સમજાવો.
જ્યારે વટાણાવાળો પ્રયોગ અન્ય વનસ્પતિઓમાં અન્ય લક્ષણોની અભિવ્યક્તિના સંદર્ભમાં પુનરાવર્તિત કરાયો ત્યારે ખબર પડી કે ક્યારેક $F_1$ માં એવા સ્વરૂપો પ્રાપ્ત થાય છે કે જે બે પૈકી કોઈ પિતૃ સાથે મળતા આવતા નથી. (વચગાળાનાં લક્ષણો દર્શાવે છે.)
શ્વાન પુષ્પ અપૂર્ણ પ્રભુતાના નિયમને સમજવા માટેનું શ્રેષ્ઠ ઉદાહરણ છે.
શુદ્ધ સંવર્ધિત લાલ પુષ્પ $(RR)$ને શુદ્ધ સંવર્ધિત સફેદ પુષ્પ $(rr)$ વચ્ચે સંકરણ કરાવ્યું. પરિણામ સ્વરૂપ $F_1$ પેઢી ગુલાબી પુષ્યવાળી $(Rr)$ પ્રાપ્ત થઈ.
જ્યારે $F_1$ સંતતિનું સ્વફલન કરાવવામાં આવ્યું તો પરિણામો
$RR\quad :\quad Rr \quad:\quad rr$
$1\quad\quad : \quad2 \quad:\quad 1$
(સફેદ) (ગુલાબી) (લાલ)
પ્રાપ્ત થયાં. અહીં જનીન પ્રકાર-પ્રમાણ મૅન્ડલના કોઈ પણ એકસંકરણ પ્રયોગ જેવું જ હતું પણ સ્વરૂપ પ્રકાર $3 : 1$ બદલાઈ ગયું.
આ ઉદાહરણમાં $R$ કારક $r$ કારક પર સંપૂર્ણ પ્રભાવી ન રહ્યું. આથી લાલ $(RR)$ અને સફેદ $(rr)$ દ્વારા ગુલાબી $(Rr)$ પ્રાપ્ત થયું.
આ રીતે કોઈ વૈકલ્પિક કારક તેના યુગ્મ કારક પર પ્રભાવી નથી, આને અપૂર્ણ પ્રભુતા કહી શકાય.
કયા સંકરણ દ્વારા ડોગ ફ્લાવરનાં લાલ, સફેદ અને ગુલાબી પુષ્પની વિવિધ જાતો ઉત્પન્ન થાય છે?
અપૂર્ણ પ્રભુતામાં કયું પ્રમાણ મેન્ડલના એક સંકરણના પ્રયોગ સાથે મળતું નથી?
વટાણાની વનસ્પતિ સિવાય કેટલીક વખત એવું જોવા મળ્યું છે, કે $F_1$ નો સ્વરૂપ પ્રકાર તેનાં બંનેમાંથી કોઈ પિતૃને સમાન હોતો નથી અને તેમના બે વચ્ચેનાં લક્ષણ તે સંતતિ ધરાવે છે. તેનું કારણ ..... છે.
જ્યારે $F_2$ પેઢીમાં જનીન પ્રકાર અને સ્વરૂપ પ્રકાર બંને સમાન હોય, ત્યારે તે.....નું ઉદાહરણ છે.
સ્નેપડ્રેગન વનસ્પતિમાં લાલ અને સફેદ પુષ્પનાં સંકરણથી મળતી $F_2$ પેઢીમાં લાલ, ગુલાબી અને સફેદ પુષ્પનું પ્રમાણ અનુક્રમે